Pierwsze wzmianki na temat osad skupiających się w obszarze miasta pochodzą z XII wieku. W miejscu, gdzie obecnie znajduje się starówka w okresie średniowiecza istniała służebna osada przemysłowa. Grodzisko pierścieniowe było otoczone wałami i fosą, a jego mieszkańcy zajmowali się głównie kowalstwem, a także przerabianiem rudy żelaza i jego wytopem. W II połowie XIV wiek w sąsiedztwie dawnego grodziska zaczęła rozwijać się wieś Stare Bielsko usytuowana na wzgórzu. W XIII wieku wybudowano tam zamek, wokół którego rozwijała się osada. Bielsko otrzymało prawa miejskie na w okresie XIII – XIV wieku. Nie znamy dokładnej daty nadania praw miejskich, ponieważ przywilej lokacyjny nie został zachowany.
Zmiany własnościowe w średniowieczu
Ważnym wydarzeniem był podział ziem w 1316 roku prowadzący do powstania księstwa cieszyńskiego i oświęcimskiego z granicą na rzece Białej. W 1327 roku granica uzyskała status państwowej, a Bielsko leżące w księstwie cieszyńskim znalazło się po z lennym zwierzchnictwem Luksemburgów. Miasto dynamicznie się rozwijało na zachód od zamku. Domostwa budowano początkowo z drewna i grupowano wokół prostokątnego rynku i wzdłuż ulic. W połowie XV wieku powstał kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. Miasto było otoczone systemem fortyfikacji bazującym na dwóch liniach umocnień. W murach miasta znajdowały się bramy wschodnia i zachodnia, a u wylotu ul. Krętej mieściła się specjalna furta dla pieszych.
Rozwój miasta w nowożytności
W XVI wieku Bielsko przechodziło z jednych rąk do drugich. W 1560 r. Z wydzielono hrabstwo bielskie, którego właścicielem stał się syn księcia cieszyńskiego Wacława Adama – Fryderyk Kazimierz. Nie wiodło mu się najlepiej i w związku z narastającym widmem bankructwa sprzedał Bielsko Karolowi z Promnicy w 1572 r. Po upływie dekady ziemia weszła do majątku Adama Schaffgotscha z Chojnast. W 1592 r. Bielsko zostało nabyte przez magnata węgierskiego Jana Sunnegha. W czasach nowożytnych (od XVI do XVIII w.) miasto dynamicznie się rozwijało, a zabudowa miejska stopniowo obejmowała coraz większe tereny poza obrębem murów miejskich. Powstały wówczas pierwsze, rzemieślnicze domy na terenach podmiejskich pastwisk. Miasto otrzymało szereg przywilejów, które korzystnie wpłynęły na jego rozwój (m.in. Przywilej wolnego składu soli, jarmark na św. Jana, jarmark na św. Mikołaja). Mieszkańcy zajmowali się głównie rzemiosłem, handlem i rolnictwem oraz rybołówstwem. Wśród rzemiosła dominowało tkactwo i rzemiosło sukiennicze. W okresie nowożytnym powstały Przedmieście Żywieckie oraz Przedmieście Dolne i Górne.
Dopiero w XVI wieku pojawiły się wzmianki na temat Białej. Poznajemy ją jako wieś zamieszkiwaną głównie przez rzemieślników zajmujących się wyrobem sukna. Osada rozwijała się wzdłuż obecnej ul. Lipnickiej i Szkolnej zwanej dawniej Sukienniczą. Biała podlegała jurysdykcji starosty lipnickim.
Wojna trzydziestoletnia
Wojna trzydziestoletnia (1618 – 1648) doprowadziła do strat w ludności i do zniszczenia zabudowy miejskiej. Zmiany nastąpiły także w sferze religijnej. Zwycięstwo Habsburgów doprowadziło do rekatolicyzacji społeczeństwa. Przymusowy charakter wspomnianego zjawiska spowodował, że protestantyzm został sprowadzony do rangi podziemnej religii. Po zakończeniu wojny miasto było odbudowywane na nowo.
Przebudowa i rozwój miasta
Przebudowa miasta doprowadziła do wzrostu liczby mieszkańców, co z kolei sprzyjało dalszej rozbudowie Bielska. W II połowie XVIII stulecia miasto stało się znanym ośrodkiem składowym sukna na terytorium Rzeczpospolitej. Surowca nie brakowało, a dostęp do wody górskiej był bardzo dobry, co przełożyło się na wzrost uprzemysłowienia Bielska. Fabryki zaczęły stopniowo zastępować nowożytne manufaktury. Pojawili się także przemysłowi przedsiębiorcy dysponujący sporym kapitałem. W tym okresie zabudowa miasta wzbogaciła się o szereg kamienic, rezydencji i fabryk. Część budynków przetrwała i posiada dziś status zabytków.
W osiemnastym wieku Biała stopniowo się rozwijała pod wpływem napływu ludności ze Śląska i do ludności protestanckiej. Biała w 1723 roku uzyskała prawa miejskie z rąk króla Augusta II. Ośrodek rozwijał się w widłach rzeki Białej i potoku Niwka, gdzie obecnie znajduje się ul. 11 Listopada. Biała znalazła się w zaborze austriackim, co doprowadziło do zahamowania jej dalszego rozwoju.
Uprzemysłowienie Bielska i Białej w XIX wieku
Pierwsze fabryki włókiennicze budowano wzdłuż rzeki Białej, co wiązało się z potrzebą wykorzystania siły wodnej. Pierwsza fabryka funkcjonująca w oparciu o maszyny parowe powstała w latach 20. XIX wieku. Dziewiętnastowieczne Bielsko składało się ze Starego Miasta, Dolnego Przedmieścia i Bielskiego Syjonu wytyczonego na zachód od Starego Miasta. Był to ewangelicki kwartał miejski złożony z domu modlitwy i szkolnych budynków. Dynamiczny rozwój miasta nastąpił w połowie XIX wieku, kiedy włączono miasto do tworzącej się sieci kolei żelaznej.
W Białej również postępował proces uprzemysłowienia, któremu sprzyjało uznanie Białej za miasto uprzywilejowane. Miasto otrzymało szereg przywilejów i otrzymał status wolnego miasta carskiego. Połączenie kolejowe powstało dopiero w 1888 r.
II wojna światowa i czasy PRL
Kolejny przełom w historii miasta nastąpił w czasie II wojny światowej. Przemysł pracował wówczas na rzecz III Rzeszy w związku z czym gospodarka rozwijała się prężnie. W 1945 roku władza została przejęta przez Polską Partię Robotniczą. Niemiecka ludność została wysiedlona po wojnie do Austrii i Niemiec. W mieście zamieszkali głównie Polacy, których wysiedlono z Kresów Wschodnich. Większość zakładów przemysłowych zostało upaństwowionych.
Przez stulecia oba miasta rozwijały się i jednocześnie łączyły w jeden kompleks. Proces ten został zakończony w 1951 roku połączeniem obu ośrodków w jeden o nazwie Bielsko – Biała. Obecnie miasto jest ważnym ośrodkiem kultury, turystyki i nauki oraz należy do dynamicznie rozwijających się ośrodków gospodarczych w Polsce.
Ostatnie wpisy
Bielskie dziedzictwo przemysłowe: Od fabryk do centrum kultury
Bielsko-Biała, malowniczo położone miasto w południowej Polsce, stanowi nie tylko...
Read MoreBielsko-Biała – Przystań dla Aktywnych: Najlepsze Miejsca na Sport i Rekreację
Bielsko-Biała, położone malowniczo na południu Polski, to miasto o bogatej...
Read MoreBielsko-Biała – Skarbnica Sztuki: Galerie, Muzea i Wystawy<
Wprowadzenie – Historia i Kultura Bielsko-Biała, malowniczo usytuowane w południowej...
Read MoreBielsko-Biała jako Centrum Edukacyjne: Uniwersytety, Szkoły i Możliwości Rozwoju
Bielsko-Biała, urokliwie położone w południowej Polsce, otoczone przepięknymi górami i...
Read MoreBielsko-Biała – Miasto Przedsiębiorczych Pomysłów: Startupy i Innowacje
Bielsko-Biała, położone w południowej Polsce, u podnóża Beskidów, to nie...
Read MoreBielsko-Biała w literaturze i sztuce: Inspiracja dla artystów
Bielsko-Biała, malowniczo położone miasto południowej Polski, od wieków zachwyca swoją...
Read MoreBielskie przysmaki w pigułce: Odkryj niebiańskie smaki regionu!
Bielsko-Biała – Przyciągające serce Podbeskidzia Znane ze swojego uroku i...
Read MoreBielsko-Biała nocą: Urok, Historia i Przygoda
Magiczne podświetlenie zabytków Bielsko-Biała nocą jawi się jako miejsce niezwykłe,...
Read MoreBielsko-Biała przez pryzmat architektury: Bogactwo Stylów i Ich Wpływ na Miasto
Bielsko-Biała, malowniczo usytuowane w południowej Polsce, jest miastem o niezwykle...
Read MoreSmakowite podróże po Bielsku-Białej: Kuchnie świata reprezentowane w naszym mieście
Bielsko-Biała to malownicze miasto w południowej Polsce, które nie tylko...
Read MoreBielsko-Bialska kawa na wynos – Przewodnik po najlepszych kawiarniach
Bielsko-Biała, malowniczo położone w Beskidach, jest jednym z najpiękniejszych miast...
Read MoreSztuka na ulicach Bielska-Białej: Odkrywanie niesamowitych graffiti
Bielsko-Biała, malowniczo położone miasto w południowej Polsce, stanowi nie tylko...
Read More